Sprawdzamy, jakie świadczenia dla niepełnosprawnych możesz otrzymać?

Życie z chorobą psychiczną lub niepełnosprawnością wiąże się z wieloma codziennymi problemami. Polski system wsparcia oferuje uprawnionym osobom szereg świadczeń, które mogą znacząco ułatwić ich funkcjonowanie.

Jakie świadczenia dla niepełnosprawnych otrzymasz w Polsce?

Czy wiesz, że chorując psychicznie możesz ubiegać się o różne rodzaje rent, zasiłki, dodatki, lub dofinansowania? W tym artykule znajdziesz wszystkie niezbędne informacje o dostępnych świadczeniach dla niepełnosprawnych – w jednym miejscu i przystępnie wyjaśnione.

Jakie świadczenia dla niepełnosprawnych i ich opiekunów obejmuje system w Polsce?

Osoby z niepełnosprawnością oraz ich opiekunowie mogą liczyć na różnorodne formy wsparcia finansowego. Wysokość i rodzaj dostępnych świadczeń zależą od tego czy spełniasz kilka warunków ich przyznania, takich jak stopień niepełnosprawności, wiek czy posiadane orzeczenie. Tego rodzaju pomoc możesz przeznaczyć na leczenie, opiekę lub codzienne potrzeby. Co ważne, część świadczeń możesz ze sobą łączyć, ale są też takie, które wzajemnie się wykluczają. Dlatego warto abyś przeanalizował treść naszego artykułu i dokładnie poznał zasady skorzystania z określonej pomocy.

Lista dostępnych form wsparcia:

• Renty,
• Świadczenia pielęgnacyjne lub wspierające,
• Zasiłki pielęgnacyjne i dodatki pielęgnacyjne,
• 500 plus jako świadczenie uzupełniające,
• Specjalne zasiłki opiekuńcze,
• Zasiłki rodzinne,
• Dodatek energetyczny,
• Dofinansowania z PFRON.

Kluczowym dokumentem, który otworzy Ci drogę do uzyskania tych świadczeń, jest ważne orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność. Taki dokument możesz zdobyć w Powiatowym Zespole do spraw Orzekania lub w ZUS. Bez niego skorzystanie z większości form pomocy jest niemal niemożliwe.

Co warto wiedzieć o rodzajach rent dla osób z niepełnosprawnością?

Osoby z niepełnosprawnością, które nie mogą pracować zawodowo, mają możliwość ubiegania się o różne rodzaje rent. Powszechny system ubezpieczeń oferuje 3 główne rodzaje rent: z tytułu niezdolności do pracy, socjalną oraz rodzinną.

Wybór odpowiedniego świadczenia dla niepełnosprawnych zależy od Twojej indywidualnej sytuacji zdrowotnej i życiowej. O świadczenie możesz ubiegać się w ZUS lub innym pokrewnym organie.

Dla kogo jest renta z tytułu niezdolności do pracy?

Jeśli z powodu swojej choroby lub urazu straciłeś zdolność do realizacji obowiązków na dotychczas zajmowanym stanowisku, możesz ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Kluczowym warunkiem przyznania Ci tej renty jest uzyskanie orzeczenia z ZUS, które potwierdzi częściową lub całkowitą utratę Twojej zdolności do pracy. Ważne jest również abyś posiadał wymagany staż ubezpieczeniowy, czyli odpowiedni okres opłacania składek emerytalno-rentowych.

Minimalne kwoty renty chorobowej od marca 2024 roku wynoszą:

• 1780,96 zł dla osób całkowicie niezdolnych do pracy,
• 1335,72 zł dla osób częściowo niezdolnych do pracy.

Kto może ubiegać się o rentę socjalną?

Renta socjalna to wsparcie skierowane do osób, które przed ukończeniem 25. roku życia doznały trwałego uszczerbku na zdrowiu – zarówno fizycznym, jak i psychicznym, np. w trakcie edukacji. Abyś otrzymał ten typ renty, niezbędne jest orzeczenie z ZUS potwierdzające Twoją całkowitą niezdolność do pracy.

W 2024 roku wysokość renty socjalnej wynosi 1780,96 zł miesięcznie.

Komu przysługuje renta rodzinna?

Renta rodzinna jest świadczeniem przeznaczonym głównie dla dzieci zmarłego ubezpieczonego, które nadal się uczą i nie ukończyły 25. roku życia. Świadczenie mogą również otrzymać dorosłe dzieci z orzeczoną niepełnosprawnością, które nie są w stanie prowadzić samodzielnego życia, a także współmałżonkowie zmarłego, o ile sami są niezdolni do pracy.

Warto wiedzieć, że łączna suma renty rodzinnej i socjalnej nie może przekraczać 300% minimalnej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W praktyce przekroczenie może oznaczać obniżenie lub zawieszenie renty socjalnej.

Kto może otrzymać świadczenie pielęgnacyjne?

Świadczenie pielęgnacyjne to finansowe wsparcie przeznaczone dla opiekunów, którzy zajmują się dziećmi z niepełnosprawnościami. Od 1 stycznia 2024 roku mogą je uzyskać następujące grupy osób:

• Rodzice dzieci poniżej 18 roku życia,
• Krewni zobowiązani do alimentacji,
• Opiekunowie faktyczni, sprawujący codzienną opiekę nad dzieckiem,
• Rodziny zastępcze, prowadzący rodzinne domy dziecka oraz dyrektorzy placówek opiekuńczo-wychowawczych.

Od 2024 roku świadczenie pielęgnacyjne można pobierać bez konieczności rezygnacji z pracy zarobkowej, ale tylko w przypadku opieki nad dziećmi do 18. roku życia. Dla opiekunów dorosłych osób z niepełnosprawnością wciąż obowiązuje zasada braku możliwości podjęcia pracy zarobkowej, gdy pobierają to świadczenie.

W 2024 roku wysokość świadczenia wynosiła 2988 zł miesięcznie. W 2025 roku wzrosło ono do 3287 zł.

Komu przysługuje świadczenie wspierające?

Od początku 2024 roku pełnoletnie osoby ze stwierdzoną niepełnosprawnością mogą ubiegać się o świadczenie wspierające. Aby otrzymać to wsparcie, konieczne jest uzyskanie decyzji o potrzebie wsparcia od Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Skala punktowa, na której opiera się ocena, wynosi od 70 do 100 punktów, a uzyskanie odpowiedniej ilości punktów pozwala złożyć wniosek o wypłatę odpowiedniej kwoty z ZUS.

Wysokość tego świadczenia dla niepełnosprawnych zależy od oceny punktowej i wynosi od 40% do 220% renty socjalnej.

Kto dostaje dodatek pielęgnacyjny?

Dodatek pielęgnacyjny to świadczenie skierowane głównie do osób starszych i całkowicie niesamodzielnych pobierających rentę pracowniczą. Jeśli ukończyłeś 75 lat, dodatek ten przyznawany jest automatycznie, bez potrzeby składania wniosku. W przypadku młodszych rencistów, wymagających stałej opieki i niezdolnych do pracy, konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku w ZUS.

Dodatek ten mogą więc otrzymać osoby pobierające rentę z tytułu niezdolności do pracy ale także łączące rentę socjalną z rodzinną. W 2024 roku jego wysokość wynosiła 330,07 zł miesięcznie. Dodatek wypłaci Ci ZUS.

Jeśli pobierasz wyłącznie rentę socjalną, nie możesz ubiegać się o dodatek pielęgnacyjny. W takim przypadku przysługuje Ci zasiłek pielęgnacyjny.

Kto może go otrzymać zasiłek pielęgnacyjny?

Zasiłek pielęgnacyjny to wsparcie przeznaczone dla osób, które na co dzień potrzebują dodatkowej opieki. Aby kwalifikować się do tego świadczenia, należy spełnić jeden z poniższych warunków:

• Być osobą poniżej 16. roku życia z orzeczoną niepełnosprawnością,
• Mieć znaczny stopień niepełnosprawności, jeśli masz więcej niż 16 lat,
• Mieć umiarkowany stopień niepełnosprawności stwierdzony przed ukończeniem 21. roku życia,
• Mieć ukończone 75 lat i nie pobierać innych świadczeń rentowych.

W 2024 roku zasiłek pielęgnacyjny wynosił 215,84 zł miesięcznie. Ubiegaj się o wypłatę tego świadczenia dla niepełnosprawnych w lokalnym ośrodku pomocy społecznej.

Dla kogo jest świadczenie uzupełniające?

Świadczenie uzupełniające, często nazywane „500 plus dla niesamodzielnych”, przeznaczone jest dla osób, które z powodu swojego stanu zdrowia wymagają codziennej pomocy w wykonywaniu podstawowych czynności. Jeśli posiadasz orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, możesz złożyć wniosek w ZUS, aby ubiegać się o to wsparcie.

Maksymalna kwota świadczenia wynosi 500 zł miesięcznie, jednak jego przyznanie uzależnione jest od limitu dochodów. Na rok 2024 jeśli Twoje łączne dochody ze świadczeń publicznych przekraczają 2419,33 zł brutto, kwota wsparcia zostanie pomniejszona zgodnie z zasadą „złotówka za złotówkę”. Oznacza to, że jeśli przekroczysz próg dochodowy o 50 zł, świadczenie zostanie zmniejszone o tę samą kwotę.

Czy nadal można otrzymać specjalny zasiłek opiekuńczy?

Specjalny zasiłek opiekuńczy był wsparciem finansowym dla osób opiekujących się dorosłymi z niepełnosprawnością. Dla nowych wnioskodawców świadczenie to nie jest już dostępne. Jednak jeśli korzystałeś z niego wcześniej, możesz nadal otrzymywać to wsparcie.

Obecna wysokość świadczenia wynosi 620 zł miesięcznie i jego wypłata zależy od dochodów całego Twojego gospodarstwa domowego.

Komu przysługuje zasiłek rodzinny?

Zasiłek rodzinny to forma wsparcia finansowego, która pomaga rodzicom w pokryciu kosztów wychowania dzieci. Dla rodzin wychowujących dzieci z niepełnosprawnościami przewidziano wyższy próg dochodowy – 764 zł na osobę, co zwiększa dostępność tego świadczenia dla potrzebujących rodzin.

Wysokość zasiłku rodzinnego zależy od wieku dziecka i wynosi:

• 95 zł na dzieci do 5. roku życia,
• 124 zł na dzieci w wieku 5–18 lat,
• 135 zł na młodzież od 18 do 24 lat, która kontynuuje naukę.

Kto może skorzystać z dodatku na energię elektryczną?

Osoby z niepełnosprawnościami, które na co dzień korzystają z urządzeń medycznych takich jak koncentratory tlenu czy respiratory, mogą ubiegać się o specjalny dodatek na pokrycie kosztów energii elektrycznej. Warunkiem byś uzyskał to wsparcie jest posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności, oraz korzystał z długoterminowej opieki domowej z zastosowaniem wentylacji mechanicznej.

Kwota tego świadczenia dla niepełnosprawnych wynosi 100 zł miesięcznie i jest wypłacana przez PFRON po złożeniu odpowiedniego wniosku. Aby wniosek został rozpatrzony, należy przedstawić dokumentację potwierdzającą stan zdrowia oraz korzystanie z wymaganych urządzeń medycznych. Wniosek można złożyć w lokalnym oddziale PFRON lub za pośrednictwem systemu SOW.

Jakie dofinansowania możesz otrzymać jako osoba z niepełnosprawnością?

Posiadając orzeczenie o niepełnosprawności, masz dostęp do szerokiej gamy dofinansowań oferowanych przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Ich celem jest pomoc w pokryciu dodatkowych wydatków, które są związane z niepełnosprawnością i codziennym funkcjonowaniem.

Najpopularniejsze rodzaje dofinansowań PFRON obejmują:

• Zakup sprzętu rehabilitacyjnego i ortopedycznego
• Likwidację barier architektonicznych, technicznych i w komunikacji,
• Rehabilitację,
• Transport,
• Edukację,
• Technologie informacyjne.

Jeśli potrzebujesz skorzystać ze wsparcia, możesz złożyć wniosek do PFRON.

Jak dostać dostępne świadczenia dla niepełnosprawnych?

Osoby z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunowie mają dostęp do szerokiej gamy świadczeń i dofinansowań, które mogą znacznie ułatwić codzienne życie. Kluczowe jest posiadanie aktualnego orzeczenia o niepełnosprawności, które otwiera drzwi do większości form wsparcia. Pamiętaj, że warunki przyznawania poszczególnych świadczeń mogą się różnić, dlatego warto dokładnie zapoznać się z kryteriami oraz wymogami dotyczącymi wniosków.

Dzięki odpowiednio przygotowanemu wnioskowi o dany rodzaj świadczenia dla niepełnosprawnych możesz uzyskać środki, które pomogą Ci pokryć wydatki wynikające z niepełnosprawności. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości lub potrzebujesz pomocy w przygotowaniu dokumentów, skontaktuj się z lokalnym ośrodkiem pomocy społecznej lub oddziałem PFRON – tam znajdziesz niezbędne wsparcie i informacje.