Dlaczego warto ubiegać się o legitymację osoby niepełnosprawnej?

Nie masz pewności, do czego dokładnie uprawnia legitymacja osoby niepełnosprawnej? Ten dokument to nie tylko potwierdzenie Twojego statusu, ale przede wszystkim sposób na wygodniejsze życie. Pozwala uniknąć skomplikowanych wyjaśnień i okazywania orzeczenia, daje też dostęp do licznych ulg.

Chcesz wiedzieć, jak zdobyć dokument i jakie korzyści Ci przysługują? A może zastanawiasz się, czy możesz mieć ją w wersji elektronicznej? W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na te pytania oraz wiele praktycznych wskazówek, które pomogą Ci w pełni wykorzystać przysługujące Ci uprawnienia.

Jakie korzyści daje legitymacja osoby z niepełnosprawnością?

Posiadanie legitymacji osoby niepełnosprawnej otwiera przed Tobą drzwi do wielu ulg i ułatwień. To nie tylko dokument potwierdzający Twój status, ale także sposób na oszczędność czasu i wyjaśnień. Szczególnie możesz liczyć na tańsze bilety w transporcie publicznym — w pociągach, autobusach dalekobieżnych oraz miejskich. Do tego dochodzą rabaty na wejścia do muzeów, ZOO czy na baseny.

Więcej informacji o przywilejach dla poszczególnych stopni niepełnosprawności znajdziesz poniżej. Najpierw jednak zajmiemy się kwestią formalności.

Procedura wyrabiania legitymacji osoby niepełnosprawnej krok po kroku

Jeśli masz orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność, możesz ubiegać się o specjalną legitymację. Aby ją otrzymać, musisz złożyć wniosek w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności zgodnym z Twoim miejscem zamieszkania. Wniosek może też złożyć Twój opiekun prawny.

Legitymacje osoby niepełnosprawne uzyskają w Powiatowym lub Miejskim Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności.

Jakie dokumenty są niezbędne, by uzyskać legitymację osoby niepełnosprawnej?

Abyś otrzymał dokument, należy dostarczyć:

• wypełniony wniosek o wydanie legitymacji,
• kopię Twojego orzeczenia o niepełnosprawności (miej oryginał do wglądu),
• aktualne zdjęcie o wymiarach 3,5 x 4,5 cm.

Formularz możesz pobrać w urzędzie lub na stronie internetowej instytucji. Dokumenty złóż w formie papierowej. Legitymację otrzymasz bez opłat, ale za jej duplikat zapłacisz 15 zł.

Jak długo legitymacja osoby niepełnosprawnej jest ważna?

Termin ważności legitymacji osoby niepełnosprawnej uzależniony jest od Twojego wieku oraz upływu ważności Twojego orzeczenia. Legitymacja zazwyczaj jest ważna:

• do 5 lat dla dzieci do 16. roku życia.
• do 10 lat dla dorosłych przed 60. rokiem życia.
• na stałe dla osób powyżej 60 lat.

Co zawiera wzór legitymacji osoby niepełnosprawnej?

Od 2017 roku legitymacja ma plastikową formę, co zwiększa jej trwałość. Osoby posiadające wcześniejsze bezterminowe wersje nie muszą ich wymieniać.

W nowej legitymacji znajdziesz:

• dane osobowe i PESEL,
• zdjęcie,
• oznaczenia w Braille’u,
• numer dokumentu,
• informacje o stopniu niepełnosprawności (opcjonalnie),
• datę ważności,
• napisy w języku angielskim i francuskim.

Na dokumencie umieszczono także kod QR. Bywa on problematyczny w niektórych sytuacjach. Dlatego warto mieć przy sobie orzeczenie, jeśli Twoja legitymacja nie zawiera symboli niepełnosprawności (decyzję o ich zamieszczeniu podejmujesz sam).

Jakie korzyści daje legitymacja osoby niepełnosprawnej?

Legitymacja osoby niepełnosprawnej to wygodny dokument, który pozwala Ci na korzystanie z ulg i przywilejów bez konieczności przedstawiania orzeczenia. Jest łatwiejsza do noszenia, a w większości przypadków wystarczy okazać tylko ją. Pamiętaj jednak, że w niektórych sytuacjach możesz być poproszony o dowód tożsamości.

Jakie ulgi przysługują posiadaczom legitymacji?

Niezależnie od twojego stopnia niepełnosprawności, gdy posiadasz tylko legitymację, możesz korzystać m.in. z:

• ulgowych lub darmowych przejazdów komunikacją miejską,
• ulgi rehabilitacyjnej,
• preferencji podatkowych,
• tańszych biletów do muzeów, teatrów i innych instytucji kulturalnych,
• zwolnienia z opłat abonamentowych RTV.

Ulgi dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności

Legitymacja osoby niepełnosprawnej w przypadku, gdy posiadasz znaczny stopień, uprawnia Cię do tańszych przejazdów transportem publicznym. Uzyskasz:

• 37% zniżki na przejazdy w drugiej klasie pociągów pośpiesznych i ekspresowych,
• 49% zniżki na przejazdy w drugiej klasie pociągów osobowych.

Osoby niewidome mogą skorzystać z jeszcze większych rabatów:

• 51% na bilety w drugiej klasie pociągów pośpiesznych i ekspresowych,
• 93% na przejazdy pociągami osobowymi,
• 95% dla przewodnika osoby niewidomej (przewodnik musi mieć ukończone 13 lat).

Ulgi dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności

Kiedy masz stopień umiarkowany niepełnosprawności, skorzystasz z ulg na przejazdy PKP tylko w przypadku gdy jesteś osobą niewidomą. Obowiązują Cię takie same ulgi jak w przypadku stopnia znacznego.

Czy legitymacja osoby niepełnosprawnej przewiduje ulgi na przejazdy dla dzieci i studentów?

Osoby uczące się do 24. roku życia mogą podróżować koleją ze zniżką 78% na trasie między domem a szkołą, poradnią lub ośrodkiem rehabilitacyjnym. Abyś mógł z tego skorzystać, potrzebujesz legitymacji osoby niepełnosprawnej oraz dokumentu potwierdzającego cel podróży. Może to być zaświadczenie o wizycie lekarskiej, legitymacja szkolna lub studencka.

Czy będzie dostępna e-legitymacja dla niepełnosprawnych?

Od kilku lat toczą się pracy nad wprowadzeniem cyfrowej wersji legitymacji potwierdzającej status niepełnosprawności. W przyszłości legitymacja ma być dostępna w aplikacji mObywatel.

Czy legitymacja ZUS daje te same prawa, jak legitymacja osoby niepełnosprawnej?

Dokumenty ZUS lub KRUS wydawane rencistom i emerytom nie zapewniają tych samych ulg przysługujących osobom niepełnosprawnym. Jeśli posiadasz orzeczenie niepełnosprawności, postaraj się o legitymację osoby niepełnosprawnej, by móc wykorzystać cały pakiet dostępnych przywilejów dla osób niepełnosprawnych, rencistów i emerytów.

Dlaczego warto mieć legitymację osoby niepełnosprawnej?

Legitymacja osoby niepełnosprawnej to coś więcej niż kawałek plastiku. To narzędzie, które daje realne wsparcie i pozwala na łatwiejsze funkcjonowanie w społeczeństwie. Bez niej trudniej byłoby Ci skorzystać z przysługujących ulg. Konieczność każdorazowego przedstawiania papierowego orzeczenia jest uciążliwa. Dzięki temu dokumentowi masz pewność, że możesz korzystać z przysługujących Ci praw w każdej sytuacji.

Jeśli jeszcze nie masz legitymacji osoby niepełnosprawnej, a posiadasz orzeczenie, warto jak najszybciej złożyć wniosek. To niewielki wysiłek, a korzyści są ogromne!

Źródła

• ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573 ze zm.)
• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób do 16-go roku życia (Dz. U. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.)
• rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnoprawności (Dz. U. z  2015r., poz.1110 z późn.zm.)